Hoe warm is te warm?

Hitte + vochtigheid worden gevaarlijk, sneller dan velen denken

Naarmate het klimaat verandert, worden hittegolven intenser. Ze duren langer, komen vaker voor en de temperaturen worden steeds hoger. Nu gaat zo’n golf door Europa. Alleen al in Spanje en Portugal zijn de afgelopen week 1100 mensen overleden. Veel mensen waren gewoon niet voorbereid op temperaturen boven de 35 ºС. Ze hebben geen airconditioning in hun huizen, sommigen gingen overdag naar buiten, probeerden te werken zoals gewoonlijk en kregen enorme gezondheidsproblemen.

In het algemeen loopt de rekening alleen al deze zomer in Europa op tot tienduizenden. Dit jaar wordt waarschijnlijk nog dodelijker dan het beruchte jaar 2003, toen 30.000 mensen omkwamen tijdens een hittegolf in Europa. Toen bereikte de temperatuur 37 ºС, maar nu, in hetzelfde Parijs, werden al temperaturen tot +42 ºС vastgesteld.

Blijkbaar begrijpen mensen gewoon niet wat in voor weer ze de straat op kunnen, hoe ze zich thuis moeten gedragen en hoe serieus alles in het algemeen is.

Laten we proberen te antwoorden.

Vocht geheim

Over het algemeen is het belangrijkste geheim dat we de temperatuur verkeerd meten.

Wat we op de thermometer zien, is maar de helft van het verhaal. Want ons lichaam is geen thermometer en voelt alles anders aan.

Dit is waar vochtigheid in het spel komt. Nieuw onderzoek toont aan dat de combinatie van deze twee factoren samen, warmte en vochtigheid, veel sneller gevaarlijk wordt dan wetenschappers eerder dachten.

Het meest besproken is een studie gepubliceerd in 2010. Deze schat dat de bovengrens voor het menselijk lichaam een «natte-bol-temperatuur » van 35°C is. Dit betreft de temperatuur gemeten door een thermometer gewikkeld in een natte doek waar lucht doorheen kan. Het blijkt dat de meting niet de absolute temperatuur is, maar de temperatuur ten opzichte van luchtvochtigheid en zelfs rekening houdend met atmosferische druk en windsnelheid. Als gevolg hiervan simuleert zo’n thermometer perfect de sensaties van het menselijk lichaam. En het is jammer dat er over de hele wereld een veel minder bruikbare absolute waarde van temperatuur wordt vastgesteld, niet relevant voor ons lichaam, maar misschien wel voor mechanische apparaten.

Wetenschappers hebben dus ontdekt dat zelfs de meest aan warmte aangepaste mensen hun gebruikelijke activiteiten niet kunnen doen bij een natte-bol-temperatuur van meer dan 32°C. En bij 35°C is alles dood. De theoretische grens van de menselijke overleving is niet meer dan een paar uur — zelfs in de schaduw, zelfs met onbeperkt water.

Zo’n limiet van 35°C lijkt absoluut logisch. De temperatuur van het menselijk lichaam is 36°C . Als de omgeving ongeveer hetzelfde aanvoelt, kan het lichaam zichzelf niet langer afkoelen door zweet aan het oppervlak van het lichaam te verdampen en is het niet in staat om een stabiele interne toestand te handhaven.

Maar hier moet je niet in paniek raken. «Nat» 32°C is ongeveer gelijk aan 55°C van een «normale» temperatuur (bij nul vochtigheid). Dergelijke hitte komt ook voor op onze planeet, maar zelden en tot nu toe niet in Europa en niet in Rusland. Tijdens de uitzonderlijke hittegolf die in mei-juni van dit jaar Zuid-Azië overspoelde, werd bijvoorbeeld een natte-bol-temperatuur van 33,6 ºC geregistreerd in Pakistan en India. Ze zeiden toen dat ze ‘in de hel leven’. Het is moeilijk te berekenen hoeveel mensen er stierven, maar het aantal kan oplopen tot honderdduizenden.

Zulke temperaturen hebben wij niet, in de volgende eeuw zeker ook niet.

Onlangs werd de limiet van 35 graden uit het onderzoek uit 2010 op mensen getest in een laboratorium. De resultaten van deze tests geven nog meer reden tot zorg.

Project H.E.A.T.

Om de vraag te beantwoorden «hoe warm is te warm?» hebben wetenschappers van de Pennsylvania State University jonge, gezonde mannen en vrouwen uitgenodigd in het Noll-laboratorium, dat zich bezighoudt met onderzoek in fysiologie, sportgeneeskunde en biomechanica. In hetzelfde laboratorium worden bijvoorbeeld atleten die deelnemen aan de Olympische Spelen bestudeerd, dus alles is serieus.

Elke deelnemer slikte een reeks telemetriepillen die hun lichaamstemperatuur bijhielden. Ze zaten in een gecontroleerde omgeving en bewogen net genoeg om de minimale activiteiten van het dagelijks leven na te bootsen, zoals koken of eten. Wetenschappers volgden de lichaamstemperatuur en andere indicatoren van het lichaam.

Deze combinatie van omgevingstemperatuur en beweging, waarbij het lichaam van binnen constant wordt verwarmd, wordt de ‘kritische limiet van de omgeving’ genoemd. Onder deze limieten kan het lichaam een relatief stabiele temperatuur handhaven. Maar wanneer ze worden overschreden, begint het lichaam oververhit te raken en alle bijwerkingen die gepaard gaan met hitte komen binnen als een lawine.

Wanneer het lichaam opwarmt, moet het hart harder werken om de bloedtoevoer naar de huid te vergroten en de warmte af te voeren. Het zweten verhoogt. U kunt ook een zonnesteek krijgen, wat levensbedreigend is.

Laboratoriumonderzoek van Noll heeft aangetoond dat zelfs voor jonge, gezonde mannen en vrouwen de bovengrens van een «normaal voor het leven» omgeving ruim onder de theoretische 35°C ligt. In feite is de nu herziene limiet een natte-bol-temperatuur van 31°C. Dit is ongeveer 26°C bij 90% luchtvochtigheid of 32°C bij 50% luchtvochtigheid. Dergelijke temperaturen hebben zich deze zomer al in Rusland voorgedaan.

Bij deze temperaturen is een normaal bestaan onmogelijk, raakt het lichaam in de war. Ook als het ons lijkt dat alles min of meer normaal is. Als je ooit een hitteberoerte hebt gehad, weet je dat vlak ervoor alles draaglijk kan lijken. Je kunt zelfs het gevoel hebben dat het lichaam zich al heeft aangepast en de omgeving koeler wordt. En dan — slaperigheid, bewustzijnsverlies, dood.

Hierbij mogen we niet vergeten dat de grens van 31°C bij gezonde volwassenen ligt. Voor kinderen en ouderen is alles veel erger, de geschatte limiet zal 27°C zijn. Als u ernstige ziekten heeft, loopt u ook risico. Over het algemeen geldt dat zodra de »normale» temperatuur boven de dertig graden begint te komen, kinderen noch grootouders langer dan een paar uur naar buiten mogen.

Droge omgeving

De huidige hittegolven die over de wereld rollen, naderen de grenswaarden voor het menselijk lichaam. En in sommige gevallen overschrijden ze.

In een warme en droge omgeving is de kritische temperatuurgrens veel lager, omdat bijna al het geproduceerde zweet kan verdampen, waardoor het lichaam afkoelt. Maar hoe hoger de luchtvochtigheid, hoe minder vocht vrijelijk uit ons lichaam verdampt. Als gevolg hiervan kun je je zelfs in de Sahara beter voelen dan in India tijdens de piek van het natte en hete seizoen.

We mogen niet vergeten dat we het hier over grenzen hebben. 31°C op een “natte” thermometer is een nieuwe limiet, waarna een gezond lichaam al begint te falen. Maar zelfs lagere temperaturen veroorzaken ernstige stress op het hart, de hersenen en andere lichaamssystemen. En langdurige blootstelling kan ernstige gevolgen hebben, vooral voor kwetsbare mensen.

Nu is de aandacht van wetenschappers verschoven naar het testen van oudere mannen en vrouwen. Ze zeggen dat zelfs gezond ouder worden, mensen veel minder bestand maakt tegen hitte. Bovendien moet u rekening houden met de verhoogde prevalentie van hartaandoeningen, luchtwegaandoeningen en andere gezondheidsproblemen, evenals de impact van bepaalde medicijnen. Het is niet verrassend dat 65-plussers 80-90% van de hittegolfslachtoffers uitmaken.

Hoe blijf je veilig?

Neem altijd voldoende vloeistof mee (ook om nek en hoofd nat te houden). Als je genoodzaakt bent om naar buiten te gaan, wees dan constant op zoek naar plekken om af te koelen, al is het maar voor een korte tijd. Het is geen schande om een paar minuten een café met airconditioning binnen te springen en daarna rustig verder te gaan.

En natuurlijk, als je in een regio woont waar de temperaturen in de zomer boven de 30 komen, moet je airconditioning in huis hebben. Kies daarom voor het huren van appartementen met airconditioning. Een paar duizend roebel extra betalen is een ongelooflijk lage prijs in vergelijking met mogelijke gezondheidsproblemen in de toekomst en, nou ja, gewoon het onvermogen om een normaal leven te leiden.

Nou, als je het globaal bekijkt, ga dan niet naar Zuidoost-Azië of Afrika. Alles is daar al slecht en het zal alleen maar erger worden. Een recente studie over «Afrika’s oververhitting» toonde aan dat het continent zich in de toekomst niet zal kunnen redden, zelfs niet met de goedkoopste koelsystemen (verdampingskoelers). De bevolking is te groot en de hete kustgebieden en tropische gebieden worden in de loop van de tijd steeds vochtiger. Verdampingskoelers kosten 80% minder dan conventionele airconditioners en hebben minder energie nodig, maar zullen inefficiënt zijn bij natte-bol-temperaturen boven 21°C en worden in wezen een conventionele ventilator.

Over het algemeen gaat het al slecht in de wereld en het zal nog erger worden. Jakoetsk, Archangelsk en Moermansk worden elk jaar aantrekkelijker.